در ادامه سلسله مباحث طب سنتی به معرفی فرد حجام میپردازیم اساسا فرد حجام یکی از مهمترین ارکان طب سنتی به حساب می آید حجام فرد ماهری در انجام دادن حجامت میباشد حجام علاوه بر داشتن مهارت علمی و عملی در حجامت کردن باید به اصول و مبانی طب سنتی نیز تا اندازه قابل قبولی اشراف داشته باشد چرا که حجام است که از ابتدای حجامت تا انتهای حجامت حضوری دائمی بر بالین بیمار دارد وقاعدتا باید همانند یک نرس یا پرستار بر اوضاع و احوال بیمارش نظارت مستمر داشته باشد واگر در حین انجام حجامت مشکل خاصی برای بیمارانش اتفاق بیفتد اوست که باید به کمک بیماران بشتابد و اقدامات اولیه کمکهای پزشکی را نیز بلد باشد چون گاها دیده میشود در حین انجام حجامت بیماران دچار افت ناگهانی فشار خون شده و از هوش میروند ودر زمانهای طلایی که بیماران نیاز به اقدامات لازم پزشکی دارند ممکن است حکیم نتواند بسرعت خودش را بر بالین بیمارانش حاضر کند پس این حجام ماهر است که باید در اینگونه موارد و شرایط نقش یک پرستار زبده را اجرا کند همچنین از آنجایی که حجام از ابتدای حجامت تا انتهای حجامت همراه بیمار خواهد بود لازم است که اطلاعات جامعی نیز در مورد طب سنتی داشته باشد چون در اکثر مواقع بیماران طی زمان حجامت سوالاتی برایشان پیش می آید که از حجام میپرسند از قبیل اینکه مثلا در خون حجامت وی چه خلطی غلبه دارد که حجام با تجربه با دیدن رنگ خون بیمار میتواند نوع خلط غالب را به بیمارش بگوید .حجامها باید دوره های آموزشی خود را در مراکز آموزش طب سنتی بگذرانند تا به دریافت مدارک و تاییدیه های لازم علمی نائل آیند در ایران از چند سال پیش یک موسسه آموزشی تحت عنوان موسسه تحقیقات حجامت ایران به مدیریت حاج اقا خیراندیش تاسیس شده است که از ابتدای تاسیس به آموزش پزشکان در حیطه طب سنتی مشغول شده و پس از اینکه تعداد قابل توجهی از پزشکان در این موسسه آموزشهای لازم را گذراندند اقدام به تربیت حجام نموده است چرا که همانطور که عرض کردم در کنار طبیبان طب سنتی حضور حجامهای آموزش دیده هم لازم میبود لذا این موسسه تمام سعی خود را به کار برد تا بتواند برای راحتی کار طبیبان این رکن اساسی طب سنتی رانیز به نحو احسن تربیت و آماده نمایند .در انتها برای تمام حجامهای عزیزو گرانقدرکشورم آرزوی سلامتی و بهروزی و موفقیت در تمامی امور زندگیشان دارم .
مولف = دکتر کورش دهباشی
تاریخ نگارش =بیستم آبان ماه یکهزاروسیصدونودوچهار هجری شمسی