حجامت سر
حجامت سر در ناحیه خلفی فوقانی جمجمه انجام میشود برای پیدا کردن محل گذاردن لیوان میتوانید انگشت کوچک را در ناحیه جلوی رستنگاه مودر بالای پیشانی گذاشته و محل قرارگیری انگشت شصت در دورترین نقطه محل قرارگیری مرکز لیوان حجامت سر میباشد .برای انجام یک حجامت سر بسیار خوب باید موهای همان ناحیه قرارگیری لیوان را از ته بتراشیم تا لیوان به پوست سر کاملا بچسبد چون در غیر اینصورت مکش خوبی انجام نشده ودائما لیوان در ضمن انجام حجامت سر از پوست جداشده وومی افتد که اگر لیوان فوق حاوی خون هم باشد که منظره بسیار بدی را برای بیماران ایجاد خواهد کرد پس برای کسب بهترین نتیجه از انجام حجامت سر باید و ضروری است که موهای ناحیه مزبور کاملا تراشیده شود .بعد از آماده سازی پوست سر اقدام به استریل ناحیه کرده وعمل بادکش را انجام میدهیم وپس از اینکه احتقان لازم در زیر لیوان ایجاد شدحالا لیوان را برداشته واقدام به ایجاد چند خراش ریز و سطحی میکنیم ومجددا لیوان را با انجام بادکش به محل میچسبانیم وپس از پرشدن خون اقدام به تخلیه کرده وبنابرنظر حکیم این مرحله خونگیری را چند بار تکرار میکنیم .ودر پایان محل حجامت سر را پانسمان کرده وبه بیماران توصیه های لازم را ارائه میکنیم .
درچه مواردی حجامت سر انجام میشود ؟
۱)غلبه صفرا
همانطور که در مبحث اخلاط چهارگانه بصورت اجمالی بیان شد یکی از چهارخلط موجوددر بدن انسان صفرا میباشد از خواص این خلط سبک بودن آن بود که در مواردی که غلبه صفرا پیدا میشد به لحاظ سبک بودن در بالاترین سطح قرار میگرفت پس در بیماریهایی که بسبب غلبه صفرا ایجاد میشوند بهترین درمان برای دفع صفرا از بدن انجام حجامت در بالاترین سطح بدن میباشد که انجام حجامت سر با نشانی ذکر شده بهترین انتخاب ما برای انجام حجامت میباشد از مشخصات این غلبه صفرا داشتن رنگ زرد در مخاطات بیمار بوده ونیز تحریک پذیری عصبی از علائم شاخص میباشد .
۲)سردردهای عصبی
در این موارد نیز که عمدتا بعلت غلبه صفرا میباشد حجامت سر کارگشا میباشد.
۳)غلبه دم در قسمت سر انسان
در مبحث اختصاصی اخلاط که در آینده مفصلا به آن میپردازم به این نکته مهم خواهیم رسید که در برخی موارد دیده میشود که غلبه یک خلط میتواند کل بدن را در بر نگیرد وصرفا به یک اندام خاصی از بدن فرد محدود شود که باید برای زدودن آن خلط غالب صرفا درمان موضعی انجام داد که در بحث حاضر نیز مراد همین غلبه خلط دم در ناحیه سر میباشد که در نتیجه در سایر نقاط بدن هیچ اثری از غلبه دم مشاهده نخواهد شد وفقط علایم غلبه دم را در سر و صورت میباشد پس برای رفع غلبه دم در ناحیه سر اقدام به انجام حجامت سر میکنیم .در این وضعیت حاضر چهره وصورت بیمار بسیار قرمز رنگ شده وعلائم پرخونی کاملا مشهود میباشد درجه دمای صورت و پیشانی بالا است ولی دمای سطح پوست اندامها و تنه نرمال میباشد فرد بیمار دارای نبض های قوی در نواحی گیجگاهی است واز سردرد تمپورالها شکایت دارد گاها بی خوابی و بدخوابیهای شبانه را نیز عنوان میکنند در ناحیه سر و صورت به خاطر دموی بودن رطوبت بالایی دیده میشود که همه این علائم با انجام حجامت سر مرتفع خواهد شد .
۴)کورک های چرکی در پوست سر
گاها دیده شده که در برخی از بیماران در ناحیه پوست سر وزیر موها یکسری کورکهای چرکی شدید ایجاد میشوند که باعث دردهای شدید پوستی میشوند وپس از رسیدن بستر چرک به لایه خارجی پوست اپیدرم را شکافته وخروج چرک آغاز میگردد که پس از فروکش کردن ترشحات چرکی ریزش موبصورت منطقه وسیعی اتفاق می افتد وبیماران با شکایت طاسی موضعی جهت درمان مراجعه مینمایند اما غافل از اینکه علت ریزش مواز بین رفتن فولیکولها در اثر فشار چرک در نواحی کورکها بوده است .در این موارد بهترین درمان انجام حجامت سر میباشد چون با این کار حجم بسیار زیادی از چرک کورک ها خارج شده وباعث میشود که سیستم ایمنی فرد بهتر بتواند با این کورکها و چرک و عفونت محتوای آنها مقابله نماید .
۵)بیخوابی و بدخوابی های شبانه
یکی از شکایات شایعی که بیماران برای آن به مراکز درمانی مراجعه مینمایند عدم خواب نرمال چه در شروع و چه در ادامه خواب میباشد معمولا این شکایت ویا علامت میتواند علل فراوانی را داشته باشد که در تمامی علل نتیجتا تاثیراتشان را بر روی نحوه عملکرد سیستم عصبی فرد میگذارند برای اینکه یک فرد بتواند پس از یک روز کاری وخسته کننده خواب مناسبی را داشته باشد لازم است که اعصاب وسیستم عصبی مرکزی توانایی لازم را جهت ایجاد آرامش فکری در فرد داشته باشند چون برای ورود به مرحله خواب ابتدا باید سیستم عصبی به حالت آرامش برسد وتمامی افکار پریشان را از خودش دور کند تا فرد بتواند وارد فاز اول خواب بشود اما اگر بدلائلی فرد دچار اختلال گردش خون در نواحی سیستم عصبی مرکزی باشد باعث میشود که مغز بعلت کمبود اکسیژن به حالت ثبات نرسد که در این حالت قطعا نمیتواند آرامش نسبی را برای فرد ایجاد نماید در نتیجه از آنجایی که برای رفتن به فاز خواب نیاز به آرامش ابتدایی میباشد پس فرد نمیتواند بدون آرامش به خواب مناسب برسد در اینگونه موارد که با اختلال در گردش خون مغزی روبرو هستیم باید سعی در برطرف کردن اختلال گردش خون برآییم که بهترین کار پاک سازی عروق از رسوبات عروق مغزی است که با انجام یک حجامت سر به این مهم دست پیدا خواهیم کرد .
۶)بیماری وسواس فکری و رفتاری
وسواس فکری و رفتاری یکی از اختلالات شخصیتی در علم روانشناسی میباشد در این بیماری شخص با یکسری از افکار و رفتار های غلط و بیمارگونه مواجه میگردد یعنی خود فرد بیمار میداند که فکری که الان در ذهنش میباشد درست نیست اما دائما با این فکر غلط همکاری میکند یا مثلا افرادی که دچار وسواس رفتاری هستند دائما بشکلی بیمارگونه یک رفتار را تکرار میکنند بدون اینکه هیچ علت توجیه پذیری برایش متصور باشند اما ناچار به تکرارش هستند مثلا فردی را درنظر بگیرید که دچار وسواس پاکیزگی شده است لباسها را کاملا وخیلی خوب شسته است وقصد دارد که روی طناب بیندازد تا خشک شوند ولی بعلت وسواس به اشتباه فکر میکند که نکند که کاملا تمیز نشده باشد ودوباره لباسها را از ابتدا شروع به شستن میکند وباز موقع خشک کردن فکر وسواسی سراغش می آید که تمیز نشده و باید مجددا اقدام به شستن لباسها نماید این یک الگوی بسیار ساده از وسواس فکری میباشد در طب سنتی علت این رفتارهای بیمارگونه را اختلالات خونرسانی در بافت مغزی میدانند که عمدتا این اختلال خونرسانی بعلت غلبه سودا است که در این گونه بیماران پس از اقدامات اولیه جهت سوداپزی اقدام به انجام حجامت سر میکنند که جالب توجه است که پس از انجام حجامت سر معمولا تا چند هفته بیماران کاملا حالشان خوب میشود ووقتی که متوجه تکرار وسواس شدند دوباره اقدام به انجام حجامت میکنند .ناگفته نماند که بیمارانیکه با پای خود برای انجام حجامت می آیند از نوع وسواس خفیف برخوردارند اما در موارد شدیدتر معمولا توسط همراهانش برای انجام درمان آورده میشوند.
۷)ریزش مو
ریزش مو با توجه به علل بوجود آورنده آن دارای دسته بندی های زیادی است که هرکدام از آنها درمانهای خاص خود را خواهد داشت اما در اینجا با توجه به بحث حجامت سر مسئله مورد توجه ما ریزش موی سکه ای میباشد در این نوع از ریزش موعلاوه بر اینکه رفتارهای درمانی دیگری نیز پیشنهاد میشود انجام حجامت سر در ناحیه ریزش کرده نیز توصیه میگردد .در ریزش موی سکه ای یکی از روشهای درمانی موازی با حجامت سر انجام زالودرمانی در موضع طاسی است .
۸)عمده بیماریها و اختلالات روانی حاد و مزمن
در اکثر بیماریهای روانی اکتسابی با توجه به اینکه عمدتا عامل ایجادی را تجمع و رسوب سودا میدانند بنابراین حجامت سر دوره ای برای اینها توصیه میشود مگر در موارد خاصی که حکیم صلاح نداند .
۹)آلزایمر و فراموشی
از آنجایی که این مورد بعلت افزایش سن در انسانها بوفور یافت میشود ترجیح میدهم که بصورت یک بحث جداگانه مطرح نمایم همانطور که میدانیم انسانها در بدو تولد بشدت دچار گرمی مزاج میباشند وبا گذشت سن بتدریج از شدت این گرمی کاسته شده تا به یک مزاج معتدل برسند وسپس با گذر سن مزاج بسمت سردی تغییر جهت داده تا کاملا سرد مزاج شوند که ابتدا سرد و مرطوب هستند ودر نهایت سرد و خشک میشوند تبلور فراموشی اصولا از زمانی آغاز میشود که مزاج انسان از نقطه معتدل فاصله گرفته وبسمت سردی گرایش پیدا میکند که در مرحله سرد و تر یا اصطلاحا مزاج بلغمی دچار فراموشی نزدیک شده وبا گذشت سن ورسیدن به مزاج سرد و خشک یا سوداوی دچار فراموشی دور و نزدیک همزمان میشوند .پس اگر ما علت واقعی این فراموشیها را بدرستی درک بکنیم میتوانیم خیلی آسان این مشکل حافظه را برای بیمارانمان حل و فصل نماییم که در این راستا طب سنتی داروهای گیاهی بسیار موثری را پیشنهاد میکند وهمچنین باید پس از پختن سودا در عروق مغزی اقدام به پاکسازی بدن از این سوداها نماییم که این جا است که حجامت سر به موقع به داد بیماران میرسد.